Gemeente en Rijk hebben het (concept) Visiedocument vrijgegeven voor de verkoop van gevangenis Wolvenplein. Nieuwe bestemmingen moeten aan eisen en uitgangspunten voldoen. Het RVB gaat daarna voor het hoogste bod.
Na een lange voorbereiding is het (concept) Visiedocument vrijgegeven door het nieuwe college van wethouders. Het is te verkrijgen op de site van de gemeente Utrecht, website gemeente Utrecht. Ook de brief van wethouder Verschuure aan de gemeenteraad staat op deze site.
De visie
Als uitgangspunt staat in het document verwoord: ‘Een nieuwe bestemming van het complex die het verleden eer aan doet, de geschiedenis van de plek zichtbaar maakt en tegelijkertijd de plek een toekomst geeft – een toekomst waarin het complex iets toevoegt aan de stad en een geliefde plek wordt voor de Utrechters’.
Dat het complex een rijksmonument is, sluit aanpassingen niet uit. Kernkwaliteiten van de oudste cellulaire gevangenis zijn benoemd. Aan de hand van die kwaliteiten zijn eisen en uitgangspunten geformuleerd. Daarop worden de plannen voor een nieuwe bestemming getoetst. Het zijn kwaliteiten die de Gemeente en het Rijk zijn overeengekomen. Vervolgens mogen alle potentiële kopers die met hun plan voldoen aan de eisen en uitgangspunten een bod doen. Het plan is dat de hoogste bieder het krijgt.
Vreemd genoeg ontbreekt de ambitie om de kwaliteit van het plan te wegen met de prijs, er wordt nagelaten om een goede prijs-kwaliteitsverhouding na te streven. Wat vinden wij van de visie?
Klankbordgroep
In een klankbordgroep hebben de ambtenaren van het rijk en de gemeente hun visie in globale termen gedeeld met onder andere vertegenwoordigers van Stadsdorp Wolvenburg. Dat was na een start waar wij onze ideeën net als andere vertegenwoordigers hebben ingebracht. Veel ideeën vinden we terug in het document. Maar ook veel van de inbreng zien wij niet terug in de concept visie.
Wat we missen
Wij hebben aangedrongen op het maken van meer keuzes, bijvoorbeeld beheer van het gewenste park Wolvenburg door de gemeente. Dat kan als ze de ambitie heeft er ook eigenaar van te worden. Daarmee voorkom je een gated city in de stad met toegangshekken en bezoekerstijden. Of een andere wens: geen dominante nieuwe bestemming van Wolvenburg, zoals de gevangenis 160 jaar lang was. Maak Wolvenburg een plaats waar alle Utrechters willen komen. Dat betekent dat naar ons idee meer bestemmingen evenwichtig moeten worden verdeeld, twee bestemmingen is te weinig. Of, ook een sterke buurtwens: sluit met een woonfunctie aan op de noordelijke binnenstad. Neem op dat een deelbestemming wonen moet worden, zelfs met een afspiegeling van woningen voor de verschillende beurs. De leefbaarheid van de stad is daarbij gebaat. En zo is er meer.
Er staat ook iets vreemds in de visie: de gemeente dwingt haar ambtelijke wens voor een brug af bij de nieuwe eigenaar!
Het vervolg
De gemeenteraad moet het visiedocument goedkeuren. Het document is niet alleen leidraad voor de verkoop, de gemeente acht zich er ook aan gebonden bij de te volgen bestemmingsplanwijziging die door de koper van de gevangenis moet worden aangevraagd (en betaald).
Gemeente en Rijk houden een inloopavond voor alle belangstellenden, nog voor de zomervakantie. Reageren kan op de avond zelf en via email tot 31 augustus 2018 (op ons verzoek verruimd tot en met 14 september).
Wij hopen dat u veel reacties gaat geven. In de loop van de zomer komen wij met een nieuwe enquête.
Hieronder geven wij een samenvatting van de eisen en uitgangspunten in het concept visiedocument:
Eisen
- Publieke toegankelijkheid van (een deel van) de gebouwen en buitenruimte van het complex is vereist.
- Het complex moet bestaan uit een mix van functies, zijnde twee of meer, al dan niet binnen één bestemming.
- De bruto oppervlakte nieuwbouw mag maximaal 1.150 m2 bvo zijn.
- De bruto oppervlakte voor extra nieuwbouw mag maximaal 400 m2 bvo zijn.
Een beleefbaar en leesbaar monument
- Het is van belang dat de duale karakteristiek ‘rust en reuring’ herkenbaar blijft.
- Het is van belang dat de cellenstructuur herkenbaar blijft.
- Het is van belang dat het principe van de galerijen en de ruimtelijkheid van de vleugels herkenbaar blijven.
- Het is van belang dat de geschiedenis van het gevangeniswezen ook in de aanwezigheid van ruimten met een bijzonder gebruik afleesbaar blijft.
- Het is van belang dat de verschillende routes en richtingen worden ingezet voor het nieuwe gebruik.
- Het verschil in karakter tussen de wereld binnen en buiten de muur moet herkenbaar blijven.
Een eigen identiteit binnen de stad
- Het is van belang dat in de toekomst de verschillende gezichten van de wolvenpleingevangenis ruimtelijk en functioneel herkenbaar blijven.
- Door het complex in een bepaalde mate publiek toegankelijk te maken, wordt het deel van de stedelijke openbare ruimte. Dit vergt een afgewogen idee over de routing langs de singel. De plek van de brug heeft een directe relatie met de verschillende functies, de ruimtelijke waarden en de singel.
Een kalm stedelijk programma
- Voor een succesvolle herontwikkeling wordt aansluiting gezocht bij de functies in de binnenstad en wordt recht gedaan aan de kenmerkende variatie in de binnenstad.
- Binnen de wijk zijn functies toegestaan, die qua milieuhinder passend zijn binnen de woonomgeving en een goed woon- en leefklimaat waarborgen in het gebied zelf en in de directe omgeving. Ook moet volgens de Ladder voor duurzame verstedelijking aangetoond worden dat een regionale behoefte aan de functies bestaat.
- Het gebied is primair gericht op langzaam verkeer.
- Het is van belang dat de nieuwbouwelementen bijdragen aan de ruimtelijk programmatische herontwikkeling van het complex, de monumentale waarde en de ruimtelijke hoofdstructuur.
Integrale kwaliteit
- Nieuwe elementen vormen een vanzelfsprekend nieuwe laag binnen het cultuurhistorisch waardevolle complex.
- De omgeving wordt betrokken bij de herontwikkeling.
- De ontwikkeling levert een positieve bijdrage aan de leefomgeving en stad.
- Het is van belang dat er een realistisch transformatieproces wordt gevolgd.
- Het is van belang om een realistische en economisch duurzame exploitatie te waarborgen.
PS In het visiedocument zijn afbeeldingen opgenomen van Stadsdorp Wolvenburg zonder verwijzing naar deze bron, een auteursrechtelijk misstapje!
