De discussie over een Grifthoekbrug is na het uitkomen van de nota ‘Utrecht Aantrekkelijk en Bereikbaar’ weer actueel. In de nota staat het project in de categorie “vanaf heden uit te voeren”. En er staat meer in het plan om het verkeer te reguleren, inclusief een reactie.
Op maandag 16 november 2015 heeft het college van de stad een ‘Concept Gemeentelijk verkeers- en vervoersplan Utrecht 2015-2025’ gepresenteerd. Dat klinkt niet zo spannend, en daarom staat er ook ‘Utrecht Aantrekkelijk en Bereikbaar – Slimme Routes, Slim Regelen, Slim Bestemmen‘.
In de nota staan in totaal 65 korte en lange termijn plannen om onze stad goed bereikbaar te houden. De voorrang voor voetgangers en met name voor fietsers wordt belangrijker ten koste van de wegen die breed zijn en waar door auto’s met meer dan 30 km/uur wordt gereden.
Zoet en zuur voor de buurt
Ook de buurt Wolvenplein staat in de nota met zoet en zuur. Er zijn plannen voor een viertal locaties, alle zijn vanaf heden uit te voeren (korte termijn in de nota):
- Voorstraat-Wittevrouwenstraat-Biltstraat: verbeteren van de kwaliteit voor snel en veilig fietsverkeer, met herinrichting van de Voorstraat-Wittevrouwenstraat
- Wittevrouwensingel: het gedeelte tussen de Biltstraat en de Kleine Singel, voorrang voor de fietser en verkeersluwer voor de auto (bedoelen ze 30 km/uur?)
- Wittevrouwensingel: doorfietsroute ‘Om de Binnenstad noord’ en fietsroute ‘Om de Binnenstad oost‘
- Grifthoekbrug: betere verbindingen binnenstad, voor verblijfskwaliteit, voetganger en fiets
Zoet is uiteraard de voorrang voor de fietsers op de route Wittevrouwenstraat en de Wittevrouwensingel. Dat gaat dan mogelijk een beetje zuur voor de autobezitter opleveren, zo zijn de plannen. De Grifthoekbrug is een ander verhaal, daar ligt al een dossier met historie, zie onder.
Het is vreemd dat de nota vooral locaties noemt met een vraag, en de locatie van de Grifthoekbrug als een oplossing. Maar een oplossing voor wat, de redenen worden niet toegelicht. In het stukje ‘2015 en hoe verder’ gaan we in op mogelijke beweegredenen en alternatieven.
Historie Grifthoekbrug
De Grifthoekbrug is inmiddels een dossier. Om de geschiedenis een beetje op te rakelen: na de bouw van de Grifthoekgarage in 2005 bleef deze akelig leeg staan. De verbinding tussen de Grifthoek en het centrum laat te wensen over. De schijnbaar lange looproute via de Noorderbrug of via de Wittevrouwenbrug naar de binnenstad werkt ontmoedigend op de eigenlijk toch al te weinig bewegende autobezitter. Dat is de reden dat ondanks de erg hoge parkeertarieven autobezitters toch doorrijden naar het Janskerkhof of de Plompetorengracht. Daar willen we de auto’s niet graag. Wat te doen?
De gemeente worstelt met verschillende petten. Ze is eigenaar van de garage en haar exploitatie, bevoegd gezag over vergunningen en bestemmingsplannen, budgethouder voor verkeersmaatregelen, faciliterend voor nieuwe initiatieven en investeerders en hoeder van de belangen van de burgers.
Het ambtelijk apparaat van de gemeente heeft in alle wijsheid besloten dat er maar één oplossing en één plek geschikt is voor een snelle route tussen de Grifthoek en de binnenstad. Met Justitie is onderhandeld, de brug moet zo ver weg mogelijk uit de buurt van de gevangenis, maar wel zo dicht mogelijk bij de parkeergarage! De gemeente heeft in 2008 door StudioSK een ontwerp laten maken:
Bestemmingsplan 2010
Met de buurt is een informatieavond gehouden: dit is ons plan. De brug faciliteert voetgangers, maar met de rolstoel en kinderwagen moet ook kunnen. Dus de fietser is ook welkom! (en daarmee natuurlijk de snorfiets-scooter etc). De Grifthoekbrug zou breder moeten worden dan de alleen voor voetgangers bestemde Martinusbrug (ook bekend als yuppenbrug) over de Catharijnesingel.
Het ontwerp bestemmingsplan Binnenstad is in 2009 uitgekomen met daarin opgenomen de locatie van de brug. Voor de financiering van de brug is een budget bepaald. De geplande brug in het ontwerp bestemmingsplan heeft veel reacties opgeleverd. In 2009 heeft de gemeenteraad raadsinformatiebijeenkomsten georganiseerd over het onderwerp Grifthoekbrug en de locatie. Tijdens de inspraak zijn vele bezwaren naar voren gebracht. De raad heeft ze voor kennisgeving aangenomen. In 2010 is het bestemmingsplan Binnenstad vastgesteld met daarin opgenomen de locatie van de brug.
In Utrecht zijn in 2010 gemeenteraadsverkiezingen geweest. Op een verkiezingsbijeenkomst in Moira heeft de buurt samen met de vertegenwoordigde politici het filmpje ‘Omstreden brug van 750.000 euro voor 9 extra parkeerders in Utrecht’ bekeken. De verkiezingstijd bleek een goed moment om de politici tegen de brug te laten stemmen: het plan werd in het coalitieakkoord 2010-2014 geschrapt.
Binnenstad autovrij?
Inmiddels is het 2015. De nota Slimme Routes, Slim Regelen, Slim Bestemmen is verschenen en het college poneert opnieuw de Grifthoekgarage. Daarvoor zal ongetwijfeld een reden zijn. Nu wordt het een beetje giswerk.
De gemeente heeft de nodige ervaringen opgedaan voor de te hanteren parkeernormen bij binnenstedelijke ontwikkelingen. Voor de verbouwing van de Bijenkorf moest heel wat uit de kast gehaald worden (tot twee keer voor de Raad van State) om het plan aan de parkeernormen te laten voldoen.
Er zijn meer projecten op de rol om te faciliteren met parkeergelegenheid, voor het gemak noemen we de nieuwe bibliotheek en hotel Stay-Okay op de Neude. Elk project moet aan de eisen van parkeerruimte voldoen. Woningen, werkruimte, winkelen en hotel trekken nu eenmaal verkeer. Gelukkig is het in de binnenstad veel lopend, per fiets of openbaar vervoer, maar er blijven verstokte automobilisten tot bijna voor de deur rijden. Met een minimumnorm voor de binnenstad moet dat gefaciliteerd worden in de vorm van parkeerplaatsen.
Parkeernorm
De norm om aan het aantal parkeerplaatsen te voldoen mag in de vorm van een parkeerplaats op een maximum loopafstand van tussen de 750 meter voor wonen en 1.000 meter voor werken en bezoek (NSP2013 Nota Parkeernormen Fietsen-Auto.pdf).
Parkeergarage de Grifthoek kan niet gebruikt worden voor de parkeeroverloop van de binnenstad projecten van het Neude. Grifthoek ligt buiten de straal van 1.000 meter vanaf het Neude. Een meer directe verbinding met een extra brug over de singel brengt deze straal terug tot net binnen de 1.000 meter! Bovenstaande is giswerk, het is informatie die NIET in de nota staat.
Het zou dus maar zo kunnen dat de wens tot realisatie van een brug voortkomt uit het voldoen aan formele regels voor op bijna 1.000 meter verderop gelegen binnenstedelijke ontwikkelingen.
Alternatieven
Enkele suggesties, andere zijn uiteraard welkom:
- De naam Grifthoekbrug is ongelukkig gekozen, een oude koe wordt uit de sloot gehaald. Waarom niet een nieuwe naam, bijvoorbeeld Begijnebrug.
- In 2010 is de locatie van een te bouwen brug over de stadsbuitengracht vastgelegd in het bestemmingsplan Binnenstad. Dat was met de argumenten van toen en rekening houdend met de wensen van de toenmalige gebruiker van het bolwerk, Justitie. De gebouwen op het bolwerk zijn geen gevangenis meer. De argumenten om een verbinding naar Grifthoek te realiseren zijn veranderd (parkeernorm). Er is geen reden om vast te houden aan een toen uit onderhandelde locatie.
- Waarom fietsers en scooters faciliteren? De verbindingen tussen de binnenstad en Utrecht Oost zijn toch vlot met de Noorderbrug en de Wittevrouwenbrug!
- Op een historische plaats, de stadsbuitengracht, hoort een historische brug. Is dit geen mooi voorbeeld:
Slimme route?
“Slimme Routes, Slim Regelen, Slim Bestemmen Concept Gemeentelijk verkeers- en vervoersplan Utrecht 2015-2025” – het is een nota van ruim 100 pagina’s, is met de link te downloaden op de gemeentesite.
Er zullen onderdelen in het plan staan waar je enthousiast van wordt en er zullen ook plannen zijn waar je je totaal niet in kunt vinden. Het is mogelijk om op onderdelen van de nota je reactie op het zoet of het zuur te geven. Tot en met zondag 3 januari 2016 kan gereageerd worden op de nota Slimme Routes, Slim Regelen.
