Het overleg tussen de ontwikkelaars en buurtbewoners in brainstormsessies is afgerond, er is meegedacht. Wat is de grootste zorg bij de herontwikkeling van Wolvenplein?
Nieuws uit de ‘brainstorm’ overleggen
In november heeft een laatste overleg plaatsgevonden van de ontwikkelaars AM & Levenslang met buurtgenoten in het kader van ‘meedenken’. Drie brainstormgroepen waren er: wonen, werken & horeca, openbare ruimte. Alle drie groepen hadden elk drie overleggen met ongeveer tien deelnemers per groep. Er mocht ‘meegedacht’ worden over onderwerpen die door de ontwikkelaars toegelicht werden in de vorm van brainstormen. Alle op- en aanmerkingen, suggesties en ideeën staan in notulen die te vinden zijn op de site van wolvenpleinontwikkelt.nl. De ontwikkelaar bepaalt wat zij er mee doen. Dat is de afgesproken procedure. En er staat druk op de ketel want eind dit jaar moeten de plannen in hoofdlijnen vaststaan.
Voor buurtgenoten bleek de zorg rond toekomstig lawaai belangrijk, dat onderwerp kwam bij bijna elk overleg terug. Hoeveel gebruikers/bewoners en bezoekers gaan er komen? Als bron van geluid worden genoemd: rolkoffertjes, vrachtvervoer, fietsers, voorplein, horecaterras, brughangers, luchtplaatsen, picknickers en zelfs balkongebruik. De deelnemers van de Wittevrouwensingel en de Wolvenpleinzijde zaten er dikwijls nogal verschillend in en hebben meegedacht. Wij geven een korte samenvatting van de hoofdpunten in de overleggen.
Brainstorm wonen

Binnen de muren van de gevangenis zijn 36 woningen gedacht, half huur en half koop. In de te bouwen appartementen kijken bewoners uit over de singel. De locatie wordt op de te slopen expeditie en sportzaal. Of dat gebouw er mag komen, met welke hoogte en aan welke zijde het balkon werd in bijna elk overleg van deze groep onderwerp van gesprek. Ook de vorm en kleur is met varianten besproken. De ontwikkelaars maken schetsontwerpen die deels tegemoet komen aan wensen. Zoals de balkons die waarschijnlijk naar de binnenzijde gaan in plaats van de singelzijde. De gevel ligt mogelijk iets terug van de buitenmuur en er wordt veel hout gebruikt. Maar geen hoog gebouw is geen optie, de gemeenteraad heeft al toegestemd in de bouw daarvan in het visiedocument. Tussen de gebouwen zijn er vooral groene hoven en is geen ruimte voor schuttingen.
Brainstorm werken & horeca
Het kruisgebouw gaat voor werkplekken en een hotel met restaurant bestemd worden. De voormalige kerk is na de herontwikkeling geschikt voor bezoek van groepen en de benedenruimte daarvan voor de buurt. Gedurende de periode van de ‘meedenk’ overleggen wenkt een aanlokkelijk perspectief dat het kruisgebouw voor de stad een mooie en bijzondere plek kan worden. Binnen wordt in rust gewerkt of geslapen. Bezoek aan de horeca of de voormalige kerk kan leiden tot een bijzondere kennismaking met wat altijd de gevangenis was.
Het terras van het restaurant is gedacht op het platte dak aan de punt met uitzicht over de Wittevrouwensingel, oei geluid. Andere zorgen concentreren zich rond de aantallen bezoekers, de aanlooproutes en de sluitingstijd. De fietsstalling voor bewoners en gebruikers is gedacht in het stallingshuisje op het voorterrein bij de Wolvenstraat, te vergroten aan de achterzijde. Al blijft een open vraag: mag dat ook een buurtstalling worden? Vervolgens wordt aangedrongen op akoestisch onderzoek en het nemen van maatregelen tegen piekbelasting, ook voor geluiden op de noordelijke luchtplaats. Minder geluid komt van de horeca belevering, die wordt gedaan via de horecaboot aan de waterzijde. De prijsstelling van horeca en kerkzaal is een punt van zorg en of het bezoek wel mogelijk wordt voor een breed publiek.
Brainstorm openbare ruimte
De overleggen gingen vooral over fietsparkeren, looproutes, rondje singel en de locatie van de brug. Tsja, en de zorg rond geluid en de hoeveelheid verkeer natuurlijk. Het voorplein, de singelrand en de brug worden eigendom van de gemeente is verteld. De ontwikkelaar stemt de ontwerpen daarvoor steeds af op de gemeentelijke inbreng. Bij die overleggen was de gemeente overigens twee keer de grote afwezige. Participatie blijkt voor ambtenaren voor anderen bedoeld, niet meedenken met hun inbreng dus. Waarom moet er bijvoorbeeld rond de singel gelopen kunnen worden, over een breed pad waar nu geen ruimte voor is, is dat alleen maar voor de leuk? En hoe fietsers te weren over de nieuwe brug als de geplande breedte en toegang dat niet tegengaan? Voor die brug zijn er overigens nog twee varianten, meer recht over of schuin.

Op de eerste tekeningen waren de bestaande bomen niet ingetekend. Gaan voor groen betekent toch ook voor bestaand groen? Gevolg was dat dit in de tekeningen bij het tweede overleg was gecorrigeerd. In dat overleg gaf René van Seumeren, ontwerper groen van de gemeente, een presentatie over de ambtelijke visie op groen in de binnenstad. Expliciet werd het niet welke eisen de gemeente heeft ingebracht en met welke afweging van argumenten. Dat moest uit de impressies gevist worden. Onduidelijk bleef de afstemming van rij- en looproutes met een grotere omgeving met de Wolvenstraat en het Wolvenplein. Beetje flauw argument als het ontbreken van een gemeentelijk budget daar reden van moet zijn. Gehoopt wordt wel op een natuurvriendelijke oever langs de singel met veel ruimte voor natuurlijke plantengroei.
Er kan meer inbreng voor zelfbeheer zijn. Het lijkt niet onlogisch om het detailontwerp voor het voorplein pas over enkele jaren te maken, met de buurt, de toekomstige bewoners en omwonenden.
De brainstorm overleggen gingen soms lijken op gezamenlijk meningsvorming en dat was niet de bedoeling. De ontwikkelaar mag over elk brainstormpunt met argumenten besluiten. Wij denken dat dat vanzelfsprekend is afgestemd op wat ambtenaren hebben ingebracht en voor ons verborgen moet blijven.
Het vervolg
Buurtbewoners hebben meegedacht. De ontwikkelaars zijn druk met het vaststellen van de hoofdlijnen van de herontwikkeling van de gevangenis, welke bestemmingen, de nieuw te bouwen delen en welke aanpassingen van gebouwen. Iedereen kan binnenkort kennismaken met de plannen die zijn gemaakt. De ontwikkelaar heeft twee bijeenkomsten aangekondigd. Een bijeenkomst in december voor alle deelnemers aan de brainstorm en in 2023 inzage in de plannen voor de buurt en andere belangstellenden.
Eind dit jaar willen ontwikkelaars AM & Levenslang en de gemeente het materiaal voor ‘de bouwenvelop’ klaar hebben. Die envelop bestaat uit het totale pakket aan plannen waar het college van B&W haar fiat aan gaat geven. In 2023/2024 is het aan de gemeenteraad om het vervolg daarop goed te keuren, een omgevingsplan.
Opening cultureel seizoen 2022
Op zondag 11 september vielen twee gebeurtenissen in Utrecht samen: Culturele Zondag in het teken van Rondje Singel en de opening van het cultureel seizoen. Rond de gevangenis werden in de ochtend de hekken open gezet: om echt de singel rond te lopen. Eva Oosters opende de dag door om 12.00 uur een kunstwerk op het talud in wording van kunstenaar/illustrator Munir de Vries van de eerste kleur te voorzien. De hele dag presenteerde Art Utrecht in de expeditie en op luchtplaats Zuid beeldende kunst en andere kunst. Vele bezoekers vermaakten zich opperbest met wat er tentoongesteld werd en te doen was. Wolvenburg blijkt voor dit soort dagen maar weer een prima plek te zijn.
Samenwerking Witte Wolf en Mitros

Op woensdag 23 november hebben De Witte Wolf en Mitros hun samenwerking vastgelegd. Samen gaan ze voor het concept van een woongemeenschap in het gevangeniscomplex. Op de foto zetten Wilma Duitscher van De Witte Wolf en Anemoon van Dijk manager Wonen Mitros hun handtekening onder de intentie overeenkomst. De helft van de 36 geplande woningen wordt huur. De Witte Wolf heeft nu zowel met AM voor de koopwoningen als Mitros voor de huurwoningen een overeenkomst. Daardoor gaat het er op lijken dat De Witte Wolf succes gaat krijgen: wonen op het gevangenisterrein als community met gedeelde voorzieningen. Daar doet ze al sinds 2014 haar best voor. En daarbij zijn de bewoners naar elkaar zorgzaam, staan open naar de buurt en gaan voor groen en duurzaam. Dat is kort gezegd hun doel!