De klankbordgroep is voor de tweede keer bij elkaar geweest. Het Rijksvastgoedbedrijf en de gemeente waren dit keer de klankbordgroep, of gaan ze meer doen met de inbreng van Stadsdorp Wolvenburg? In dit bericht doet Stadsdorp haar verslag (PDF).
Voormalig gevangenis Wolvenplein – foto Marco Geijtenbeek
Bij het herontwikkelen van monumenten, is het van groot belang om vast te leggen wat de (monumentale) waarden zijn. Dat is bij de oudste cellulaire gevangenis van Nederland (Weteringschans Amsterdam) niet gebeurd. Bij andere gevangenissen is dat beter gelukt. In dit artikel worden enkele voorbeelden gegeven van herbestemde gevangeniscomplexen.
De tekst is grotendeels ontleend aan het binnen RCE als gevolg van een stage door Peter van Cappellen uitgegeven document ‘Herbestemming van gevangenissen’ in 2012. Het heeft de ondertitel ‘Struikelblokken en succesfactoren’ meegekregen. Zie voor het volledige rapport aan de onderzijde van dit artikel. Lees meer >>
Er zijn minder gedetineerden in gevangenissen, het aantal is nog nooit zo laag geweest als nu. In tien jaar tijd daalde de bezetting in de gevangenissen met maar liefst 43 procent. De Dienst Justitiële Inrichtingen maakte dit bekend in juli 2016. Door de daling van het aantal gevangenen is gevangenis Wolvenplein al in 2014 gesloten. De oorzaak van de daling is volgens DJI de afname van de geregistreerde criminaliteit. Op Finland na telt Nederland naar verhouding het kleinste aantal gevangenen van Europa.
De overheid heeft geen plannen om nog meer gevangenissen te sluiten. Maar met de nieuwste cijfers wordt duidelijk dat de daling, die al jaren te zien is, zich doorzet. Minder gedetineerden zijn er doordat er minder aangiftes van misdrijven bij de politie worden gedaan. Minder aangiftes betekent minder veroordelingen. Het aantal geregistreerde aangiftes van een misdrijf (processen verbaal) was in 2015 iets minder dan een miljoen. In 2007 waren dat er nog zo’n 1,3 miljoen, zegt het CBS. Volgens het CBS was de daling van 26 procent te zien bij alle soorten aangiftes.
CBS cijfers:
Dit artikel geeft een formeel en een informeel antwoord op die vragen. Eerst worden de formele antwoorden van Minister Blok op deze vragen gegeven. Vervolgens volgt een informeel antwoord, namelijk een prognose antwoord van Stadsdorp Wolvenburg stand mei 2014, bijgewerkt in 2016. Wij spreken vaak over de verkoop van Wolvenburg. Het bolwerk is namelijk het geheel van oude gevangenis gebouwen, voorplein, ringmuur etc.. Lees meer >>
Het krijgen van nieuwe buren is best ENG te noemen. Daarover nadenken is vooral geschikt in de wintermaanden, zij geven tijd voor mijmeringen, terugkijken en vooruitzien. Dat anderen dat ook doen is een steun, vooral als je met de jaren tot de ouderen gaat horen (voor iedereen natuurlijk op een verschillende leeftijd). Dit is zo’n stukje uit de wintertijd. Op de valreep van 2015 schreef Sheila Sitalsing namelijk in de Volkskrant een column met de aanhef ENG.
Zij moest denken aan een interview dat ze al meer dan twintig jaar geleden had met Jan Latten, demograaf bij het Centraal Bureau van de Statistiek. Het ging over de voortschrijdende vergrijzing, de steeds duurder wordende AOW en de panische angst onder politici voor de toorn der bejaarden, als de politiek aan haar verworven rechten dreigt te tornen.
slay the inevitable – tekenaar Albo Helm
Latten zei toen iets interessants tegen Sitalsing. Zij is het nooit vergeten en schrijft in haar column: ‘de vergrijzing, voorspelde hij, zou dingen doen met de sfeer en de mentaliteit in het land. Dingen die horen bij jong zijn – risico’s nemen, kansen grijpen, dingen durven, zonder nadenken en zonder zwemvleugeltjes om in het diepe plonzen, drugs, herrie trappen, meisjes naroepen op de hoek van de straat, het vreemde en het nieuwe omarmen – zouden minder gebruikelijk worden.
Benauwdheid voor enge risico’s
zit diep in het dna
De sfeer zou bepaald worden door dingen die horen bij oud zijn: risico’s vermijden, doe toch voorzichtig, conserveren wat je hebt, afscheid nemen, rustig aan doen, achterdocht jegens het vreemde, géén gedoe en herrie, beslist geen gedoe en herrie, en elke gelegenheid aangrijpen om langdurig te klagen over vreemd gedoe en herrie’.
Op bolwerk Wolvenburg zijn de oudste gebouwen van de gevangenis uit 1856. In 1875 werd de lange vleugel gerealiseerd, de kerk is uit 1903 en de sportzaal uit 1977. En zo is in de loop der jaren een complex ontstaan met aanbouwen, verbouwingen, herbestemde cellen etc. De plattegronden van dit complex zijn in dit artikel als PDF te downloaden.
Het gebouw is kruisvormig van opzet met drie vleugels met elk drie etages en een deel met een souterrain. De begane grond van de westvleugel bood ruimte aan de binnenkomstafdeling delinquenten (BAD incl. een echte badruimte) en aan drie isolatiecellen met daarbij horende afzonderlijke luchtplaatsen (de drie zijn Rijksmonumentaal). De cellen waren bestemd voor eenpersoonsgebruik. De voorzijde van het gebouw was ingericht als kantoorruimte voor niet executief personeel, tot 1986 waren dit woningen voor personeel. In het souterrain is de keuken met koelcellen en zijn tot werkzalen en een opleidingsruimte omgebouwde voormalige cellen. De PI Wolvenplein beschikt over twee luchtplaatsen, een sportzaal en een kleine fitnessruimte. Er waren 124 plaatsen voor gedetineerden.
De gevangenis is in 2001 vernieuwd. Het complex bestaat uit vele gebouwdelen en telt een aantal verdiepingen. Onderstaande plattegronden zijn te downloaden en vrij voor gebruik.
Plattegrond PI Wolvenplein Algemeen 2015 SW2.pdf
Plattegrond PI Wolvenplein SW -1 – Souterrain v0.1.pdf
Plattegrond PI Wolvenplein SW 0 – Begane Grond v0.1.pdf
Plattegrond PI Wolvenplein SW 1 – 1e Verdieping v0.1.pdf
Plattegrond PI Wolvenplein SW 2 – 2e Verdieping v0.1.pdf
Wonen op het Wolvenplein – initiatiefnemers zijn de voorbereiding gestart.
Een van de initiatieven voor de herbestemming van de Wolvenburg is wonen. Van wooninitiatief heeft de groep zich inmiddels omgevormd tot een vereniging. Vereniging De Witte Wolf wil een woonproject tot stand brengen op het bolwerk Wolvenburg. Het project resulteert mogelijk in Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). De Witte Wolf: wij willen wonen combineren met andere bestemmingen zoals cultuur en werken. Daarnaast zal er wat ons betreft veel groen komen. We zien voor ons een buurt gebaseerd op gemeenschapszin en nabuurschap, en kiezen voor een combinatie van koop- en huurwoningen.
Wie zijn wij
Een groep bewoners, deels uit de buurt, deels uit de rest van Utrecht. Wij hebben ons verenigd in bewonersvereniging De Witte Wolf om zo ook invloed uit te kunnen oefenen op de totstandkoming van ons woonproject.
Manifest
We hebben een Manifest geschreven waarin we onze visie op de invulling van ons woonproject en op de mogelijke bestemming van de gevangenis en het terrein eromheen verwoorden. Uitgangspunt van onze visie is dat we de gevangenis willen ontwikkelen in een combinatie van Wonen, Werken, Cultuur en Groen. Daarnaast vinden wij het belangrijk om naast een eigen woning ook een aantal zaken met elkaar te delen. Ook hechten we aan zo energiezuinig mogelijk bouwen. Het manifest staat op onze website.
Aanmelden voor de vereniging
We komen met enige regelmaat bij elkaar. Onderling is een taakverdeling afgesproken en worden de vorderingen en volgende stappen vastgesteld. We zoeken zaken uit en leggen contacten. We verwachten van leden een actieve participatie in de vereniging.
Interesse of vragen?
Kijk vrijblijvend op onze website dewittewolf.org
Onder welke voorwaarden is er interesse om bolwerk Wolvenburg met de gevangenis Wolvenplein te kopen en een nieuwe bestemming te geven? Dat is de vraag die het Rijksvastgoedbedrijf en de gemeente Utrecht zouden kunnen gaan stellen in een marktconsultatie. Op die manier kan de verkoop van het bolwerk aansluiten bij de belangstelling in de markt.
Luchtfoto Robert Oosterbroek gevangenis Wolvenplein in 2013
Het Rijksvastgoedbedrijf gooit het roer om bij de verkoop van ruim 330 rijkspanden. Topman Jaap Uijlenbroek van het Rijksvastgoedbedrijf presenteert op de vastgoedbeurs Provada de nieuwe Afstootstrategie. In een artikel in het blad ‘De Architect’ van 12 mei 2015 wordt er verslag van gedaan. Lees meer >>
Stadsdorp Wolvenburg heeft een brochure laten maken – Wolvenburg – de toekomst van een bolwerk in Utrecht. In de brochure wordt een uitleg gegeven van de historie van het complex, in tekeningen en verhaal. Er wordt verteld over de activiteiten van Stadsdorp Wolvenburg en uitgenodigd om mee te ‘dromen’ over het nieuwe Wolvenburg. De brochure is als PDF onder de link te downloaden of door een klik op de foto.
In het complex zijn recent informatie panelen opgehangen: 12 Verhalen. Op deze pagina staat het plaatje en de tekst, klik op het plaatje:
Bezoekersuur gevangenis Wolvenplein – rondleidingen in een recent gesloten Huis van Bewaring – de stadsgevangenis van Utrecht
Zie de data van geplande Bezoekersuren en meld je aan. Groepen leiden we op aanvraag rond. Ga naar de tab of klik op de foto.
Van gedetineerde tot gevangenisdirecteur en van buurtbewoner tot startup. Allemaal hebben ze een bijzondere band met de gevangenis aan het Wolvenplein in Utrecht. In zijn lange historie heeft dit gebouw een schat aan verhalen opgeleverd. In de online-documentaire BajesverhalenUtrecht.nl komen deze nu tot leven. Ga naar de site, druk op de link in de foto.
